เมื่อเกิดการปฏิสนธิขึ้น โครโมโซมจากอสุจิ และไข่จะมารวมกัน และยีน ซึ่งอยู่บนโครโมโซมนั้น ก็จะมาเข้าคู่กัน แล้วเริ่ม กระบวนการถ่ายทอดลักษณะต่างๆไปสู่ลูกทันที
ลักษณะทางพันธุกรรม คือ ลักษณะของสิ่งมีชีวิตที่ควบคุมโดยยีน ซึ่งสามารถถ่ายทอดจากรุ่นหนึ่งไปยังรุ่นต่อไปได้ เช่น จากพ่อ - แม่ ไปสู่ลูกหลาน หรือ จากชั่วหนึ่ง สืบต่อเนื่องกันไปเรื่อย ๆ โดยอาศัยเซลล์สืบพันธุ์ เป็นสื่อกลางในการถ่ายทอด และ ท่านเกรเกอร์ เมนเดล เป็นบุคคลแรก ที่ค้นพบข้อเท็จจริง ที่ว่า ยีนมีการควบคุมการแสดงออกของลักษณะต่างๆ อย่างมีแบบแผนที่ชัดเจน แน่นอน จากการค้นพบของ เมนเดล และความรู้เกี่ยวกับโครโมโซม ทำให้เราทราบว่า ยีนที่ควบคุมลักษณะบางอย่าง มีอยู่ 2 ชนิด คือ ยีนเด่น และยีนด้อย
ยีนเด่น (Dominant) คือ ยีนที่สามารถแสดงลักษณะนั้นออกมาได้ แม้มียีนเพียงยีนเดียว เช่น ยีนผมหยิกอยู่คู่กับยีนผม เหยียด แต่แสดงลักษณะผมหยิกออกมา แสดงว่า ยีนผมหยิกเป็นยีนเด่น
ยีนด้อย (Recessive) คือ ยีนที่สามารถแสดงลักษณะให้ปรากฏออกมาได้ก็ต่อเมื่อบนคู่ของโครโมโซมนั้น ปรากฏแต่ยีนด้อย เช่น การแสดงออกของลักษณะผมเหยียด จะต้องมียีนผมเหยียดบนโครโมโซมทั้งคู่
การถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรมที่ผิดปกติ ซึ่งควบคุมโดยยีนด้อยนั้น แม้จะดูจากภานอกทั้งพ่อและแม่จะมีลักษณะปกติ แต่ทั้งคู่มียีนด้อย ซึ่งมีลักษณะผิดปกติแฝงอยู่หรือเรียกได้ว่าทั้งพ่อและแม่เป็นพาหะของลักษณะผิดปกตินั้น ลูกก็มีโอกาสได้รับยีนผิดปกตินั้นทั้งคู่ได้ เช่น
ชายหญิงคู่หนึ่งแต่งงานกันและมาทราบภายหลังว่าทั้งคู่เป็นพาหะของผิวเผือก ลูกจะมีโอกาสเป็นผิวเผือกหรือไม่อย่างไร โดยกำหนดให้ R ผิดปกติ r ผิวเผือก
ผู้ชายพาหะ ผู้หญิงผิวเผือก
Rr x Rr
เซลล์สืบพันธุ์ R หรือ r R หรือ r
จะเห็นได้ว่า ลูกที่เกิดมามีฟีโนไทป์ 2 แบบ คือ ผิวเผือก 25% ผิวปกติ 75% ได้แก่ ผิวปกติพาหะ 50% และผิวปกติ 25%
นอกจากโรคผิวเผือกแล้วยังมีโรคพันธุกรรมหลายโรคเป็นยีนค้อยและตั้งอยู่บน Autosome ได้แก่ ธาลัสซีเมีย เป็นโรคที่มีอาการโลหิตจาง ดีซ่าน แคระแกรน เติบโตไม่สมอายุ เซลล์เม็ดเลือดแดงเป็นรูปเคียว ทำให้การลำเลียงออกซิเจนไม่ดีเท่าที่ควร
การถ่ายทอดทางพันธุกรรมของลักษณะที่ควบคุมโดยยีนเด่นจะถ่ายทอดจากชายหรือหญิงที่มีลักษณะทางพันธุกรรมเป็นยีนเด่นทั้งคู่ หรือมียีนเด่นคู่กับยีนด้อยก็ได้
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น